İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan Türkiye’de Çocukluğun Politik İnşası, kitabın yazarının belirttiğine göre sosyo-ekonomik bir tarih çalışması. Yazar bu kapsamda hareket eden akademik çalışmaların iki farklı yaklaşımdan beslendiğini belirtmektedir. Bunlardan ilki ‘Kültürel ve belirli ölçüde siyasal yapıların çocukların yaşamlarına, formasyonlarına ve toplumdaki çocukluk algısına etkisini temel almaktadır. İkinci yaklaşım ise biyolojik özelliklerin, çocuk gelişimini ve yetişkinlerin çocuklarla kurduğu ilişkiyi ağırlıklı olarak etkilediği varsayımından yola çıkmaktadır.’ Yazar kitabında erken cumhuriyet boyunca çocukluğun politik izini sürdüğü için birinci yaklaşımla hareket ettiğini belirtmiş.
Çocukluk algılamaları her döneme her ideolojiye göre değişiklik gösterdiğinden cumhuriyetinde kendine göre bir çocukluk algılaması olmuştur. Kitabın ikinci bölümü erken cumhuriyet döneminde çocukluğa atfedilen özellikleri yakın markajdan, oylumlu edebiyat örnekleriyle anlatıyor. Cumhuriyetin sil baştan bir edebiyat tezgahladığını, dolayısıyla çocuklara yönelik üretilen neşriyatın politik ortamın ruhuna yakın duracağı belli. Öztan, çocuk edebiyatının içinde bulunduğu sosyo-politik atmosferi büyük ölçüde yansıttığını ve imparatorluktan ulus-devlete geçiş sürecinin tüm çelişkilerini içinde barındırdığını belirtiyor. ‘Belki birazda bu yüzden ilgili yazında betimlenen çocuklar, ekseriyetle ‘çocukça’ davranmazlar. Tüm bu manzaraya bakıldığında cumhuriyet çocuğunun politik inşasını analiz etme teşebbüsü, içerisinde resmi kaynakların yanı sıra özellikle çocuk edebiyatını içeren kapsamlı bir çalışmayı zorunlu kılmaktadır.’ Yazar ayrıca çocuklar için üretilmiş hiçbir metnin sadece çocuklara hitap etmediğini, bu metinlerin yetişkinlere de mesajlar verdiğini bu bağlamda yetişkinliği de dolaylı olarak ürettiğini belirtiyor ve tüm bu edebiyat üretimlerine siyaset bilimci gözüyle baktığını söylüyor.
Bu konu önemli; çünkü yazar çocukluğun doğuşuna etki etken sosyo-politik parametrelerin analizi üzerine eğiliyor, bu bağlamda dönemin ruhunu yansıtan basılı eserler, çocuklara yönelik üretilen edebiyat, çocuk dergileri ve ders kitapları, çocuklardan beklenen ödevleri en iyi biçimde yansıttığı materyallerdir. Öztan, belli bir tarih diliminin bu saydığımız tüm materyalleri taramasını yapmış. Özellikle edebiyat kısmı ki-yazarda büyük bir yer vermiş- edebiyatın politik çocuğu üretmedeki etkisi hayli pejoratif, incelenmeye değer…
