Türk Edebiyatı dersi kitabı nasıl yazılır?

Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı’nda yapılan değişikliklerden kaynaklanan hususları belirttikten sonra seçilecek metinlerde aranacak özellikleri şöyle sıralayabiliriz:

1. Metinler, Türk Millî Eğitiminin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olmalıdır.

2. Atatürk ilke ve inkılâplarına aykırı ifadelere yer verilmemelidir.

3. Seçilecek metinlerin; edebî metinlerin özellikleri, anlatım biçimi ve yapısı gözden uzak tutulmadan millî kültürümüze, ahlâk anlayışımıza, yasalarımıza, geleneklerimize, örf ve âdetlerimize, milletimizin bölünmez bütünlüğüne uygun olmasına özen gösterilmelidir.

4. Siyasi kutuplaşmalara yol açacak bölücü ve ideolojik ifadelere yer verilmemelidir.

5. Seçilecek metinler sınıf ve yaş seviyesine uygun olmalıdır.

6. Seçilen metinler öğrencileri iyiye, güzele, doğruya yöneltmeli; iyi alışkanlıklar kazandırmalıdır.

7. Metinler dil, anlatım ve içerik açısından dönemini en iyi temsil eden örneklerden seçilmelidir.

8. Metinler, yazıldığı dönem ve akımların belirgin özelliklerini yansıtmalıdır.

9. Seçilen metinler ünitelerde belirtilen kazanımları gerçekleştirmeye uygun olmalıdır.

10. Türk dilinin tarihî gelişiminin daha iyi anlaşılması için Destan Dönemi (İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatından), İslâm Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatından seçilen metinlerin bir bölümü asıllarına uygun dil ve söyleyişle verilmelidir. Ancak işleniş günümüz Türkçesine çevrilmiş metinler üzerinde yapılmalıdır.

11. İslâm Uygarlığı Çevresinde Gelişen Türk Edebiyatına ait metinler dil bakımından, daha sade olanlar arasından seçilmelidir.

12. Dünya edebiyatından seçilen metinler, iyi çevrilmiş eserlerden alınmalıdır.

13. Karşılaştırmalı metin çalışmaları için seçilen eserler, temsil ettiği edebiyatın seçkin örneklerinden olmalıdır.

14. Metin seçiminde öğrencilerin dil zevkini ve bilincini geliştirme, hayal dünyalarını zenginleştirme, ilgi ve yeteneklerini ortaya çıkarma gibi özellikler göz önünde bulundurulmalıdır.

15. Metinler öğrencinin kişisel gelişimine katkıda bulunmalıdır.

16. Sanat metinlerinin sanat değerleriyle; öğretici metinlerin de öğreticilik işlevleriyle dönemlerini en iyi temsil eden eserler arasından seçilmesine özen gösterilmelidir.

17. Metinlerde çeşitliliği sağlamak ve öğrencilerin daha farklı metinlerle karşılaşmasına imkân tanımak amacıyla aynı sınıfta aynı sanatçıdan zorunluluk olmadıkça bir metin seçilmelidir.

18. Herhangi bir sanatçıya ait eserin orijinaline bağlı kalınmalı. Şiirlerin, öykülerin ya da diğer türlerin üzerinde dil ve anlatım açısından yapılacak değişiklikler eserin yazarına saygısızlık sayılacağından değişiklikler imla, noktalama ve günümüz Türkçesine çeviri ile sınırlı olmalıdır. Günümüz Türkçesine çevrilerde de bağlam dikkate alınarak son derece dikkate alınmalıdır. Ders kitabı yazarı, beğenmediği ya da öğrencinin pedagojik gelişimine aykırı bulduğu bölümleri çıkarmalı ama değiştirmemelidir.

19. Henüz yazar hüviyeti kazanmamış ama çeşitli dergi ve gazetelerde ya da internette yazan kişilerin yazıları Türkçenin edebî zevk ve güzelliğini öğrencilerimize kazandıramayacağından bu kişilerin yazıları ders kitaplarında yer almamalıdır.

20. Anlatım bozukluklarının çok fazla yer aldığı; anlatımında açıklık, duruluk, akıcılık, yalınlık ilkelerini taşımayan metinler ders kitaplarında yer almamalıdır.

21. Toplumu mal olmuş, kalıplaşmış, sözlü gelenekte yayılmış eserler; destan, efsane, halk hikâyesi, masal, türkü… gibi eserler orijinaline bağlı kalınarak verilmelidir.

 

Yer işareti koy Kalıcı Bağlantı.

Türk Edebiyatı dersi kitabı nasıl yazılır? için 3 cevap

  1. Ahmet Örs diyorki:

    güdümlü edebiyat!

  2. Salih Kutluer diyorki:

    7.sınıfa geçen kardeşlerimin kitaplarına göz attım geçen gün. yaşayan edebiyatla hiçbir bağlantı yok; klasik şeyler, yılkı atı falan.. bugüne en yakın isim oktay akbal, o kadar çağdaş bir çalışma. tasarım boğucu, font sıkıcı, renk tercihleri zevksiz. çocukları edebiyattan uzaklaştırmaya müsait her şey.

    5.sınıftaki kitapları iyiydi ama, yanlış hatırlamıyorsam zarifoğlu’ndan ülkü tamer’e, ataol behramoğlu’ndan hüseyin atlansoy’a çok hoş bir seçkiydi. tabii hazırlayanlar arasında Mustafa Aldı olunca iş değişiyor :)

  3. beytullah emrah diyorki:

    aslında buradaki alıntıyı anlamlı kılan en önemli “yenilenmiş” ya da “güncellenmiş” diyebileceğimiz ortaöğretim programından alınmış olması.

    yani yeni ders kitaplarını buna göre hazırlayın diyor.

    MEB teşkilatından Atatürkçülük’le ilgili bölüm çıkmıştı ama tüm programlar amaçlarını muhafaza ediyor. oysa anlamlı bir değişiklik buradan başlayabilirdi. yapılmamış.

    Programda Atatürkçülük konularının nasıl yer alacağı “ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR” şeklinde açıklanıyor.

    Mesela ilkeler konusunda “Dinî istismar ve taassup konularında Atatürk’ün düşünceleri” konusu var. Kazanımlar ise örneğin şöyle: “1. Laikliğin Türk toplumuna sağladığı faydaları
    belirler. 2. Din ve vicdan hürriyetinin önemini kavrar.”

    gördüğünüz gibi mesele teşkilatın fiziki yapısında değil ideolojik altyapısında ve mesela siz buralara dokunup; tarih, sosyal bilgiler ve dil-edebiyat gibi temel alanlardaki paradigmayı değiştirmediğiniz sürece şahsen heyecanlacak bir adım atılmış sayamayacağım.

Bir cevap yazın