Hayat Güzeldir de…

Mustafa Kutlu son birkaç senedir Ramazan’a bir uzun hikâye kitabı ile giriyordu. Bu sene kitap daha erken gelse de benim okumam yine Ramazan’ı buldu. Diğer bir değişiklik ise kitabın tek bir uzun hikâye yerine kısa kısa hikâyelerden oluşması. Her ne kadar bu 21 hikâye birbirinden bağımsız olsalar da belirli öğeler, kavramlar ya da temalar hemen hepsinde karşımıza çıkıyor. Yoksul insanların hayatlarından mutluluk sahnelerini beyaz perdeye yansıtıyor gibi. Bu yönüyle sanırım Sır Kapısı dizilerini çağrıştırıyor, kitabın ikinci hikâyesi Nöbetçi Aşık da  Ölümsüz Kahramanlar’a bölüm senaryosu olabilirmiş.

Her hikâye aslında insana son hikâyenin başlığını dedirtmek için yazılmış: “Allah bes.” Şükredin, sabredin, Allah’tan ümidi hiç kesmeyin diyor bir bakıma, insanlar sadece vesile… Tabiatın güzelliğini her hikâyede hatırlatıyor, beton şehirlerde toprakla, çiçek böcekle irtibatını koparmış insanlara hayatın güzelliklerini kaybetmeme çağrısı yapıyor. Bazı yerlerde ise bunu köye dönüş çağrısı gibi algılayabiliyorsunuz. Mustafa Kutlu’nun hikâyeciliğini göz önüne alınca aslında bunu yerli bir öze dönüş çağrısı olarak kabul ediyorum.

Mustafa Kutlu yoksulların arasında dolaştığı Hayat Güzeldir’de insana umut veren sahneler anlatırken, şehir yoksulluğunu hayatın tabiatıymış gibi sunuyor. Haline şükreden yoksullar, birçok defa yardımsever zenginlerle karşılaşıyor. Olmadı Hızır yetişiyor. Dünya da iyilikseverler var olduğu için böyle dönmeye devam ediyor. Herşey iyi hoş. Böylece aşılan umut, verilen “sabredin, şükredin, Allah mükâfatını gönderir” mesajı bir bakıma mevcut düzenin yeniden ve yeniden üretilmesi noktasında işlevsel bir boyut kazanabiliyor.

Hayat Güzeldir’deki hikâyelerde, çoğunluğun yoksulluğu ve azınlığın zenginliği arasındaki uçurumu Kutlu’nun iyiliğin güzelliğiyle kapatmaya çalıştığını görüyorum. Bu noktada sabır ve şükür aslında zorluklara göğüs germekten ziyade galiba bir boyun eğişe ya da teslimiyete dönüşebiliyor. Her ne kadar Mustafa Kutlu bu teslimiyeti dinle ya da Allah ile irtibatlandırmaya çalışsa da, sonuçta bu anlayış mevcut düzene teslimiyeti de beraberinde getirebiliyor. Bu insanlar neden yoksullaşmaktadır, ekmeğe ya da bir eve muhtaç hale gelmiştir, o zenginlik nasıl birikebilmiştir; bu çelişkiler Kutlu’nun hikaye evreninde kaybolup gidiyor. Ya da çelişki yok aslında, hayat başka bir gözle bakınca güzeldir demek istiyor da olabilir Kutlu ama güzel demekle güzelleşmiyor ki bu düzen… Keşke insanların kanaat etmesiyle başka bir ekonomik düzen oluşsa, lakin kapitalizm bu, nihai tahlilde heva ve hevesini Rab edinmişlerin piyasası…